معرفی فیلم سامورایی سپیده‌دم

.
به نام خدا
یک قهرمان خاموش

معرفی فیلم سامورایی سپیده‌دم، اثر یوجی یامادا، محصول ژاپن، ۲۰۰۲

The Twilight Samurai 2002

سامورایی سپیده‌دم (یا همان سامورایی گرگ‌ومیش) فیلمی بسیار آرام و خاموش است درباره یک قهرمان خاموش. فیلم از آن اکشن های پر زد و خورد نیست، هرچند اکشن هم به جای خودش دارد. تاکید کارگردان بیشتر بر وجوه اخلاقی و انسانی قهرمان است، تا نمایش توانایی رزمی. فیلم اگرچه غالبا حول محور یک شخصیت است، اما قادر است وضع مردم و اجتماعی که قهرمانش در آن زندگی می کند را هم نشان دهد. مردمی که دو ترس بزرگ دارند: ترس از جنگ و فقر.

سامورایی سپیده‌دم، شخصیتی فداکار و ایثارگر است که در دل سیاهی و تباهی زمانه خود، تسلیمِ سیاهی نمی شود و انسانیت خودش را حفظ می کند. اساس فیلم، معرفی این قهرمان است و تضادی که سپیدی درون او، با سیاهی پیرامونش دارد. قهرمان محجوب ما، مرد خانواده است، مرد کار سخت است، مرد اخلاق و از خودگذشتگی است، و البته به وقتش، مرد جنگ هم هست. مبارزه اول او را در فیلم ببینید. به جای شمشیر، چوب به دست دارد تا به حریفش آسیب نرسد. یا در مبارزه پایانی، تلاش او نه برای غلبه بر حریف، که برای کمک به حریف است. او در فقر زندگی می کند، اما به دنبال قدرت نیست، هرچند دستیابی به قدرت برایش آسان است. و حتی زمانی که ناچار با قهرمان دیگری رو در رو می شود، کمک به او برایش مهم تر از نجات خود است.

فیلم آینه دورانی که روایت می کند نیز هست. دورانی که جنگ و قحطی بر مردم مسلط شده و ظلم همه جا را فرا گرفته. قهرمان ما اگرچه خاموش است، اما این خاموش بودن، به معنای تسلیم بودن او نیست. تلخی پنهان داستان برای من، تلخی عجیبی است. تلخی زندگی در شرایطی که ظلم را ببینیم و نتوانیم در مقابل آن کاری کنیم. اینجاست که فیلم تلخ می شود وخاموش بودن قهرمان، آزاردهنده. اینگونه فیلم ما را به تفکر درباره شرایط حاکم بر دوران خودش وا می‌دارد و تلخی‌ گزنده‌ای که اگرچه احساس نمی شود، اما قطعا در ناخودآگاه، ما را به فکر فرو می برد. امیدوارم دیدن فیلم، مقدمه تامل و اندیشه درباره آن باشد. پایان.