بازنشر یادداشت پنج شنبه ۱۵ اسفند ۹۸

در راستای بحث هایی که با بعضی از عزیزان داشتم، این سوال برای من مطرح شد که در ایران مخاطب فیلم های خارجی بیشتر است یا ایرانی؟ هرچند کم و بیش اطلاعاتم به من می گفت -علی رغم ادعای آن عزیزان- که آثار خارجی مخاطب بیشتری دارد، لیکن بالاخره هر ادعایی باید اثبات شود.

راستش را بخواهید بنده آماری در این زمینه نیافتم، یا اگر آماری موجود است، احتمالا ما به آن دسترسی نداریم. اما با یک حساب سرانگشتی می توان به این سوال پاسخ گفت: بیایید نگاهی به منابع تماشای فیلم و سریال در ایران بیاندازیم:

1-سالن های سینما: سینماها در ایران، برخلاف سایر کشورها، حق پخش فیلم خارجی ندارند. اما این نکته نیز قابل ذکر است که تعداد سالن های سینما در ایران بسیار کم است و در بعضی استان ها عملا چیزی به اسم سینما وجود ندارد. بسیاری از افراد دفعات کمی در سال به سالن سینما می روند.

2-صدا و سیما: با نگاهی به فهرست پخش صدا و سیما متوجه خواهید شد اکثر فیلم های رسانه ملی ، خارجی هستند. تلوزیون بهترین ساعات را در ایام عید و مناسبت ها-حتی اعیاد مذهبی- به پخش فیلم ها و انیمیشن های روز خارجی اختصاص می دهد. کودکان ما تقریبا با آثار هنری خارجی زبان بزرگ می شوند. منهای بعضی آثار خوب، باید گفت صدا و سیما تولید چندانی، به خصوص در این سال ها نداشته است.

3-وی.او.دی ها: سرویس های وی.او.دی مانند نماوا و فیلیمو که به تازگی در ایران دایر شده اند، شاید بخشی از ارائه محتوا را انجام دهند. شما امروز با مشاهده صفحه اول این وبسایت ها، متوجه خواهید شد عمده محتوی این وبسایت ها خارجی است. مدیران این وبسایت ها بودجه ای را برای دوبله سریال ها و فیلم های روز خارجی زبان اختصاص داده اند و همین امر نشانه اقبال مخاطب این سایت ها به آثار خارجی زبان است.

 

4-دانلود: این نحوه تامین فیلم و سریال در ایران، از تمام آنچه در بالا آمد فراگیرتر و پرطرفدارتر است. دیگر کسی برای تماشای فیلم نه به سینما می رود، نه حاضر است حق اشتراک وی.او.دی ها را بپردازد، و نه کیفیت پایین و سانسورهای بی جهت و دوبله بی کیفیت صداوسیما را تحمل کند. تنها با یک جست و جوی ساده، انبوه سایت های دانلود رایگان فیلم در دسترس کاربران قرار می گیرد. سایت های دانلود فیلم معمولا پرطرفدارترین سایت های فارسی هستند. رتبه الکسا این سایت ها -تا پیش از پاییز امسال و حذف این سایت ها از سرورهای داخلی و در نتیجه مهاجرت آنها به سرورهای خارجی- همیشه جزء ده سایت اول در ایران، همتراز سایت های پرارجاعی همچون بانک ملی، ایرنا، ورزش‌سه و ... بودند. نکته قابل توجه اینکه انبوه محتوای این سایت ها مربوط به آثار خارجی زبان است و کمتر کسی علاقه به دانلود فیلم ایرانی، یا استفاده از سرویس های نماوا و فیلیمو دارد.


بنابرین ملاحظه می‌فرمایید به علت استقبال مخاطب ایرانی از آثار خارجی زبان، توزیع کننده های رسمی و غیررسمی فیلم و سریال، اعم از صداوسیما، وی.او.دی ها و سایت های دانلود فیلم، بیشتر فعالیت خود را بر آثار خارجی زبان متمرکز کرده اند. تنها سالن های سینما، آنهم نه به علت استقبال مخاطبین، که به علت محدودیت قانونی، به توزیع فیلم های ایرانی می پردازد. چه بسا اگر همانند دیگر کشورها، آثار سینمایی خارجی زبان در سینماهای ایران نیز قانونی شوند، ایران به بازار فیلم های روز هالیوودی بدل شده، و سینمای ایران عملا ورشکسته شود. اما یک سوال: اگر حساب سرانگشتی من غلط از آب درآید و برخلاف انتظار، آثار ایرانی مخاطب بیشتری نسبت به آثار خارجی زبان داشته باشند، آیا این مطلب، خبر خوبی است؟ باید بگویم خیر. وضعیت سینما و رسانه در ایران متاسفانه به قدری مفتضح است که بنده ترجیح می دهم مخاطبین همان آثار خارجی را دنبال کنند. در باره این وضعیت نابهنجار در یادداشت های آینده بیشتر حرف می زنم. ان شاء الله.